<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
سرنوشت روزنامه و روزنامه نگار از آغاز تا انقلاب اسلامی
اولین روزنامه فارسی زبان در داخل ایران حدود چهل سال پس از انتشار روزنامه های فارسی زبان
در هند بنام کاغذ اخبار یا اخبار وقایع دار الخلافه تهران توسط میرزا صالح شیرازی
در تاریخ 25 محرم سال 1253 هجری قمری انتشار یافت .پیش شماره این روز نامه در اواخر ماه رمضان
سال 1252 هجری قمری منتشر شده بود .
چهارده سال بعد از انتشار روز نامه کاغذ اخبار در پنجم ربیع الثانی سال 1267 هجری قمری
نشریه هفتگی وقایع اتفاقیه در 8 صفحه به قطع رحلی و به مدیریت میرزا جبار خویی و به همت میرزا تقی خان امیر کبیر منتشر یافت .
ناصرالدین شاه قاجار که از حکام و پادشاهان مستبد و دیکتاتور و خودکامه بود و جز تعریف و تمجید از ذات ملوکانه
مطلبی بر نمیتافت طی حکمی به اعتضاد السلطنه وزیر علوم اعلام داشت که در هر ماه چهار جور
نشریه منتشر شود واز همان آغاز میرزا ابوالحسن خان صنیع الملک را از طرف وزارت علوم
بعنوان سانسورچی مشخص و معین نمود .این چها ر فقره عبارت بود از
1- روزنامه دولتی غیر مصور
2 - روز نامه دولتی مصور
3 - روزنامه ملت که بطور آزاد نوشته شود (البته حدود آزادی را ممیز تعیین مینمود )
4- روز نامه علمی
به تعاقب این امریه تعریف روز نامه آزاد را نیز طی حکمی در ذی الحجه سال 1287 هجری قمری
مشخص و معین نمود در این حکم آمده است .
(( چون روز نامه جات دولت علیه که در دارالخلافه طبع و منتشر میشد مغایر سلیقه و خالی از فواید
و نتایجی بود که در هر مملکت از روزنامه حاصل است لذا محمد حسن خان پیشخدمت و مترجم مخصوص را
که از وضع روز نامجات خارجه و ترتیب اخبار و کیفیت انتشار آن اطلاعات کامل داشت به این خدمت مامور فرمودیم
که مطابق تعهدات خود از ابتدای سنه قوی ییل شروع به انتظام دار الطباعه کرده به قسمی که مقصود خاطر است
در ترتیب و تنظیم روز نامه جات اهتمامات حسنه مرعی دارد .))
در مجموع 1100 نسخه از مجموع جراید در تهران و شهرستانها توزیع میشد ه است .
در سال 1288 هجری قمری روز نامه های دولتی ،علمی ،ملتی در هم ادغام و روز نامه ایران به جای آنها منتشر شد
که تا سال 1313 هجری قمری و تا زمان کشته شدن ناصر الدین شاه انتشار آنها ادامه داشت .
بطور کلی از سال 1253 هجری قمری تا 1323 یعنی حدود 71 سال جمعا 73 روز نامه در ایران منتشر میشد و از 1324 هجری قمری
تا 1327 یعنی دوره بروز و ظهور مشروطیت وطی چهار سال مذکور 181 روز نامه انتشار یافته و بیشترین تعداد مربوط به سال 1325 هجری قمری بود.
که در این سال 92 روز نامه منتشر شده است .
از سال 1322 هجری قمری ممیزی مطبوعات و سانسور مطالب آن به جد مورد توجه عین الدوله قرار گرفت ودر این دوران
از ورود مطبوعات فارسی زبان که در استانبول ترکیه و هندوستان چاپ میشد از قبیل حبل المتین ، اختر ، چهره نما و......بداخل ممنوع شد.
میتوان ادعا کرد که ممیزی و سانسور از زمان عین الدوله بمعنای واقعی محدود تر شد و این شخص را میتوان پایه گذار
شکستن قلم و محدود کننده آزادی های مطبوعات دانست .
میرزا حسن رشدیه پایه گذار مدارس رشدیه (مدارس نوین )روز نامه مکتب را دایر کرد روزی او با مجدالاسلام کرمانی
و ناظم الاسلام کرمانی و میرزا آقا اصفهانی در عصر سه شنبه 21 ربیع الثانی سال 1324 هجری قمری در منزل میرزا حسن ،
انجمنی تشکیل داده و مشغول بحث در باب مطبوعات و خفقان عین الدوله بودند که به تیر غضب او گرفتار و هر سه به کلات نادری تبعید شدند .
در طول یکصد سال از ظهور مشروطیت تا انقلاب 57 برمطبوعات ظلمهای زیادی روا شده است و روز نامه نگاران بالاترین قربانیان آزادی را
در طول این سالها تقدیم ملت ایران کرده اند که نه تنها مورد حمایت قرار نگرفتند بلکه آزار ،زندانی شکنجه ،تبعید ، قتل و اعدام پاداش آنها بوده است .
ادیب الملک فراهانی که مدتی سردبیری روز نامه مجلس را عهده دار بود شعری زیبا
در این خصوص دارد که بی مناسبت نیست چند بیت آنرا بعنوان ختم کلام ذکر کنم .
ز روز نامه چه گویم که قدر خامه من از او شکسته به ذات حق یگانه همی
مرا فکنده به بحری که هر چه مینگرم پدید نیست در آن ساحل و کرانه همی
نه قابلم به کرامات و فضل ملتیان نه شاملم شود الطاف خسروانه همی
چو نام رسمی آزادیش گرفته بطبع کسی نمیخرد آنرا به نیم آنه همی
چگونه طبع توان کرد این جریده به وقت که ماهیانه آن گشته سالیانه همی
قربانیان بنامی که در طول یک قرن گذشته در اینراه فدای آزادی خواهی و اندیشه شدند
را میتوان از دکتر فاطمی ،احمد کسروی -شیخ محمد خیابانی -احمد دهقان - فرخی یزدی - کریم پور شیرازی - تقی آرانی -
احمد آرامش -و میرزاجهانگیر خان شیرازی ،میرزاده عشقی - علی اکبر داور - واعظ قزوینی - محمد مسعود قمی -......و دهها نفر دیگر نام برد .
نظرات شما عزیزان:
